Từ nghị quyết đến hành động cụ thể
Trong nỗ lực giải quyết vấn nạn ma túy, TP Đà Nẵng đã trở thành một trong những địa phương tiên phong triển khai các mô hình hỗ trợ người sau cai nghiện, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng. Các sáng kiến này không chỉ góp phần giảm thiểu tỷ lệ tái nghiện mà còn mang lại những thay đổi tích cực cho xã hội, thể hiện sự quan tâm toàn diện từ chính quyền và cộng đồng.
Hiệu quả từ những mô hình, sáng kiến hỗ trợ người sau cai
Hiện nay, Đà Nẵng đang áp dụng nhiều mô hình sáng tạo, trong đó nổi bật là chương trình quản lý “4+1” tại phường Khuê Trung (quận Cẩm Lệ). Theo mô hình này, mỗi cá nhân sau cai nghiện được hỗ trợ bởi bốn cán bộ xã hội và một thành viên gia đình. Sự phối hợp này giúp họ nhận được sự quan tâm liên tục, vừa từ chính quyền vừa từ người thân, góp phần duy trì tâm lý tích cực và tránh xa nguy cơ tái nghiện. Một số địa phương khác như quận Hải Châu cũng duy trì các câu lạc bộ sinh hoạt định kỳ, tạo không gian cho người sau cai chia sẻ kinh nghiệm và tham gia đào tạo nghề.
Đáng chú ý, mô hình “8 trong 1” tại phường Hải Châu 2 tập trung vào việc hỗ trợ toàn diện, từ cung cấp công cụ lao động, hỗ trợ vốn, đến giáo dục tâm lý. Điển hình, một trường hợp thành công là anh L.H.T, sau khi tham gia chương trình đã nhận được tủ bán cơm và nay đã ổn định cuộc sống. Những câu chuyện như vậy là minh chứng sống động cho hiệu quả của các mô hình này, đồng thời tạo động lực cho người khác dũng cảm đối diện và vượt qua bóng tối quá khứ.
Công tác hỗ trợ người sau cai nghiện không chỉ dừng lại ở các hoạt động tại cộng đồng. Theo lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố, vai trò của Sở là cực kỳ quan trọng trong việc điều phối và giám sát các chương trình hỗ trợ. Cụ thể, Sở đã tham mưu cho UBND thành phố ban hành các chính sách, như Nghị quyết 104/2023/NQ-HĐND. Nội dung của Nghị quyết đặt ra một khung chính sách hỗ trợ quan trọng trong công tác cai nghiện và quản lý sau cai tại TP Đà Nẵng. Nghị quyết này không chỉ hướng tới việc giảm thiểu tệ nạn ma túy mà còn xây dựng các điều kiện hỗ trợ để giúp người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng hiệu quả hơn. Đơn cử, người cai nghiện bắt buộc tại các cơ sở công lập được hỗ trợ tiền ăn tương đương 0,8 lần mức lương cơ sở hiện hành mỗi tháng, cùng chi phí mua chăn, màn, quần áo và các vật dụng sinh hoạt khác. Các hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí tại cơ sở cũng được tài trợ với mức 300.000 đồng/người/năm. Đặc biệt là chính sách quản lý sau cai, chú trọng đến việc hỗ trợ sinh kế, học nghề và tạo việc làm cho người đã hoàn thành cai nghiện. Các biểu mẫu xin hỗ trợ được quy định rõ ràng, đảm bảo thuận lợi trong việc tiếp cận các chính sách.
Đồng thời, Sở cũng tổ chức các khóa tập huấn cho cán bộ cấp phường, xã, đảm bảo họ được trang bị kiến thức chuyên môn để hỗ trợ đúng đối tượng. Chính nhờ sự đồng bộ từ cấp lãnh đạo đến cấp cơ sở, công tác quản lý sau cai tại Đà Nẵng đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận.
Kêu gọi sự chung tay , vào cuộc của toàn xã hội
Tuy nhiên, hành trình này không thiếu thách thức. Một trong những trở ngại lớn nhất là định kiến xã hội đối với người sau cai nghiện. Nhiều người dù đã cố gắng thay đổi vẫn bị gia đình và cộng đồng xa lánh, khiến họ rơi vào vòng xoáy tâm lý tiêu cực và nguy cơ tái nghiện. Thêm vào đó, nguồn lực dành cho các chương trình hỗ trợ còn hạn chế, trong khi số lượng người cần giúp đỡ ngày càng gia tăng. Được biết, trong năm 2024, công an thành phố đang quản lý 779 người nghiện và 647 người sử dụng trái phép chất ma túy, đồng thời đưa 470 trường hợp đi cai nghiện bắt buộc.
Nhằm khắc phục những khó khăn này, thành phố đã kêu gọi sự chung tay từ các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng. Các chương trình truyền thông cũng được tăng cường để giảm thiểu định kiến, tạo điều kiện cho người sau cai nghiện hòa nhập dễ dàng hơn. Điển hình, tại phường Hòa Thuận Đông (quận Hải Châu), Công an phường đã phối hợp với UBND và các đoàn thể tổ chức các chương trình hỗ trợ người sau cai, kèm theo quy chế chặt chẽ. Ông Huỳnh Anh Nhiên - Chủ tịch UBND phường Hòa Thuận Đông cho biết, trước đây, khi chưa có quy chế phối hợp, hàng năm số đối tượng tái phạm còn diễn ra, bởi tất cả họ đều do không có việc làm, gia đình lại khó khăn, cộng với sự mặc cảm, xa lánh của mọi người nên dễ phạm tội trở lại. Việc quyết tâm thực hiện tốt quy chế phối hợp nhằm quản lý, cảm hóa và giúp đỡ những người lầm đường, lạc lối khi trở về có cơ hội, điều kiện sửa chữa lỗi lầm; đồng thời, thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân sẵn sàng giúp đỡ những người lầm lỗi có quyết tâm hoàn lương, làm lại cuộc đời.
Công tác hỗ trợ người sau cai nghiện tại Đà Nẵng không chỉ mang lại cơ hội tái sinh cho những con người từng lầm đường lạc lối, mà còn đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của xã hội. Những thành công đạt được cho thấy nỗ lực của chính quyền và xã hội trong việc không bỏ lại ai phía sau. Đây chính là nền tảng để Đà Nẵng tiếp tục tiến xa hơn trên hành trình xây dựng một thành phố “4 an”, “5 không”, 3 “có”.
Mai Vinh